Stress tipli sidik qaçırma nədir?
Stress tipli sidikqaçırma haqqında
Stress tipli sidikqaçırma (stress inkontinensiya) – öskürək, asqırma, gülmə, ağır əşya qaldırma və ya digər fiziki fəaliyyətlər zamanı sidiyin qeyri-iradi şəkildə sızmasıdır. Bu, sidik kisəsini dəstəkləyən əzələlərin və sfinkterin zəifləməsi nəticəsində yaranır və qadınlarda daha çox rast gəlinir.
Stress tipli sidikqaçırmanın səbəbləri
Sidik saxlamanı təmin edən çanaq dibi əzələləri və sidik kisəsi sfinkteri zəiflədikdə, müəyyən fiziki gərginlik zamanı sidiyin sızması baş verə bilər. Bu zəifləməyə səbəb olan əsas faktorlar bunlardır:
- Hamiləlik və doğuş – xüsusilə vaginal doğuş çanaq dibi əzələlərinə və sinirlərinə zərər verə bilər.
- Menopauza və estrogen çatışmazlığı – estrogenin azalması toxumaların elastikliyini azaldır.
- Ağır fiziki işlər və ya idman – daimi fiziki gərginlik çanaq dibi əzələlərini zəiflədə bilər.
- Piylənmə – artıq çəki çanaq dibi əzələlərinə əlavə təzyiq göstərir.
- Cərrahi əməliyyatlar – xüsusilə uşaqlıq və ya digər çanaq orqanları ilə bağlı əməliyyatlar sidik saxlayan əzələlərə təsir edə bilər.
- Xroniki öskürək və qəbizlik – daimi gücənmə çanaq dibi əzələlərini yavaş-yavaş zəiflədə bilər.
Stress tipli sidikqaçırmanın simptomları
- Öskürəndə, asqıranda, güləndə və ya qaçanda sidik qaçırma
- Ağır bir şey qaldırarkən və ya idman edərkən sidik sızması
- Günün sonunda çanaq bölgəsində zəiflik və ya təzyiq hissi
- Gündəlik fəaliyyət zamanı sidik qaçırma səbəbindən sosial diskomfort hissi
Diaqnostika
Həkim stress tipli sidikqaçırmanı aşağıdakı üsullarla diaqnoz edə bilər:
- Ginekoloji və fiziki müayinə – çanaq dibi əzələlərinin vəziyyəti qiymətləndirilir.
- Sidik analizləri – sidik yolu infeksiyalarını və ya digər problemləri müəyyən etmək üçün.
- Urodinamik testlər – sidik kisəsinin funksiyasını və boşalma qabiliyyətini yoxlamaq üçün.
- Öskürək testi – xəstə öskürərkən sidik qaçırma müşahidə edilir.
Müalicə üsulları
- Konservativ (cərrahiyyəsiz) müalicə
- Kegel məşqləri – çanaq dibi əzələlərini gücləndirmək üçün xüsusi məşqlər.
- Çəki azaldılması – artıq çəki çanaq dibi əzələlərinə təzyiqi azaldır.
- Pessar istifadə edilməsi – sidik kisəsini dəstəkləyən xüsusi silikon cihazlar.
- Hormonal terapiya – menopauza dövründə estrogen çatışmazlığını kompensasiya etmək üçün.
- Cərrahi müalicə
Əgər konservativ üsullar effektiv olmazsa, aşağıdakı cərrahi üsullar tətbiq edilə bilər:
- Sling əməliyyatı (TVT, TOT) – sidik kisəsinin çıxış hissəsini dəstəkləmək üçün xüsusi lentin yerləşdirilməsi.
- Kolposuspensiya (burch əməliyyatı) – çanaq orqanlarının yuxarı qaldırılması və gücləndirilməsi.
- Bulking agent inyeksiyaları – sidik kisəsi sfinkterini gücləndirmək üçün xüsusi maddələrin inyeksiyası.
Profilaktika və gündəlik məşqlər
- Kegel məşqlərini gündəlik yerinə yetirmək.
- Çəkiyə nəzarət etmək və balanslı qidalanmaq.
- Ağır əşyalar qaldırmaqdan çəkinmək.
- Qəbizlik və xroniki öskürəyin qarşısını almaq.
Stress tipli sidikqaçırma həyat keyfiyyətinə təsir edə bilər, lakin müalicə ilə bu problemi əhəmiyyətli dərəcədə azaltmaq və ya tamamilə aradan qaldırmaq mümkündür. Əgər belə bir vəziyyət müşahidə edirsinizsə, mütəxəssisə müraciət etmək vacibdir.