Progesteron hormonu nədir?
Progesteron hormonu haqqında
Progesteron hormonu: qadın sağlamlığında əvəzolunmaz rolu
Progesteron, əsasən qadın orqanizmində tapılan, lakin kişilərdə də az miqdarda istehsal olunan steroid hormonudur. Bu hormon xüsusilə qadın reproduktiv sistemi üçün həyati əhəmiyyət daşıyır. Əsasən yumurtalıqlarda, daha dəqiq desək, sarı cisimdə (corpus luteum) istehsal olunur, həmçinin hamiləlik zamanı plasenta tərəfindən də ifraz edilir.
Progesteronun əsas funksiyaları
- Menstrual dövrün tənzimlənməsi
Progesteron qadınlarda menstrual dövrün ikinci fazasında (luteal faza) dominant rol oynayır. Yumurtlamadan sonra progesteron səviyyəsi artır və uşaqlıq divarını (endometrium) hamiləliyə hazırlayır. - Hamiləliyin qorunması
Hamiləlik baş verdikdə progesteron uşaqlıq əzələlərinin yığılmasının qarşısını alaraq dölün düşməməsini təmin edir. Plasenta inkişaf etdikdən sonra bu hormonu istehsal etməyə davam edir. - Süd vəzilərinin inkişafı
Progesteron süd vəzilərinin hamiləlik zamanı böyüməsində və doğuşdan sonra süd istehsalına hazırlığında mühüm rol oynayır. - İmmunitetin tənzimlənməsi
Progesteron ana orqanizminin dölə qarşı immun reaksiyasını azaldaraq onun qorunmasına kömək edir.
Aşağı və yüksək progesteron səviyyəsi
Aşağı səviyyə simptomları:
- Menstrual nizamsızlıq
- Sonsuzluq və ya düşüklər
- Hamilə qalmaqda çətinlik
- Əhval dəyişikliyi, depressiya
- Baş ağrıları, yorğunluq
Yüksək səviyyə simptomları:
- Şişkinlik
- Gərgin döşlər
- Yuxululuq
- Əhval pozuntuları
Progesteron testi
Progesteron səviyyəsinin təyini üçün qan testi aparılır və adətən menstrual dövrün 21-ci günü (yumurtlamadan sonra) yoxlanılır. Bu test hamiləliyin mümkün olub-olmadığını, yumurtlamanın baş verib-vermədiyini və hormonal balansı müəyyən etmək üçün istifadə olunur.
Progesteron terapiyası
Aşağı progesteron səviyyəsi olan qadınlarda, xüsusilə sonsuzluq və ya tez-tez düşüklərlə üzləşənlərdə hormonal terapiya tətbiq oluna bilər. Progesteron şam, gel, tablet və ya inyeksiya şəklində qəbul edilə bilər.
Nəticə:
Progesteron qadın orqanizminin funksional balansını qorumaqda və xüsusilə reproduktiv sağlamlıqda əsas açar rolunu oynayır. Hər hansı hormonal pozuntu hiss etdikdə, həkimə müraciət edərək müvafiq analizlər və müalicə tədbirləri görmək vacibdir.
