Kişi sonsuzluğu…
Kişi sonsuzluğu haqqında
Kişi sonsuzluğu, kişinin cinsi həyatında və reproduktiv funksiyasında bəzi problemlərdən qaynaqlana bilər. Bu, cütlüklərin 10-20% arasında rast gəlinən bir hadisədir. Sonsuzluq yalnız qadının problemi kimi qəbul edilmir. Bu vəziyyətin bir çox səbəbi ola bilər və hər iki tərəfi də nəzərə almaq lazımdır.
Kişi sonsuzluğunun səbəbləri:
- Sperma problemləri
Kişinin uşaq sahibi ola bilməməsinin ən yaygın səbəbi, spermanın keyfiyyətindəki və ya sayındakı problemlərdir. Bura aşağıdakılar daxil ola bilər:
- Oligospermiya: Sperma sayının az olması.
- Astenospermiya: Spermanın hərəkətliliyinin az olması, yəni sperma hüceyrələri yumurtaya çatmaq üçün kifayət qədər sürətli və səmərəli hərəkət etmir.
- Teratospermiya: Sperma hüceyrələrinin qeyri-adi formaları, bu da onların yumurtanı dölləməsinə mane ola bilər.
- Ejakulyasiya və cinsi funksiya problemləri
Bəzi kişilər ejakulyasiya zamanı və ya cinsi əlaqə zamanı müxtəlif problemlərlə qarşılaşa bilərlər. Ejakulasiya pozğunluqları və ya erektil disfunksiya (cinsi əlaqə zamanı ereksiyanın yaranmaması) Kişi sonsuzluğunun səbəblərindən ola bilər.
- Varikosel
Varikosel — testislərdəki damarların genişlənməsi, bu da spermatoqenezə (sperma istehsalı) mənfi təsir göstərir. Bu vəziyyət spermanın keyfiyyətini azaldır və nəticədə kişi uşağa sahib ola bilmir. Bu, sonsuzluğu yaradan əsas fizioloji problemlərdən biridir.
- Hormonal problemlər
Kişi sonsuzluğu hormonal pozğunluqlardan da qaynaqlana bilər. Hormonlar, sperma istehsalını və cinsi funksiyanı tənzimləyir. Testosteron səviyyəsi aşağı olduqda və ya digər hormonlarda (FSH, LH) pozğunluqlar varsa, kişi sperma istehsal edə bilməz və ya uşaq sahibi ola bilmir.
- Genetik problemlər
Bəzi genetik xəstəliklər, məsələn, Klinefelter sindromu, kişilərdə uşaq sahibi olma qabiliyyətini azaldır. Xromosom dəyişiklikləri və genetik mutasiyalar, kişinin sperma istehsalını məhdudlaşdıra və uşaq sahibi olmasına mane ola bilər.
- İnfeksiyalar
Cinsiyyət orqanlarında baş verən infeksiyalar da kişinin uşaq sahibi olmasına mane ola bilər. Məsələn, xlamidiya, gonoreya və digər infeksiyalar testislərdə və ya sperma kanallarında tıxanmalara səbəb olaraq, sperma keyfiyyətini pisləşdirə bilər.
- Ətraf mühit və yaşam tərzi amilləri
- Siqaret çəkmək: siqaret çəkmək, sperma keyfiyyətinə və cinsi funksiyalara mənfi təsir göstərir.
- Spirtli içkilərdən istifadə: spirtli içkilərin istifadəsi spermanın hərəkətliliyini və sayını azaldır.
- Stres: yüksək stress səviyyələri və psixoloji gərginlik, sperma istehsalını azalda bilər.
- Çox yüksək temperatur: testislərin çox isti mühitə məruz qalması (məsələn, həddindən artıq isti vanna və ya sıx geyimlər) spermanın keyfiyyətinə mənfi təsir göstərə bilər.
- Yaş
Yaş artdıqca, kişilərdə sperma keyfiyyəti və hormon səviyyəsi dəyişir. Hər nə qədər kişi yaşlandıqca hamilə qalma ehtimalı azalsa da, bu vəziyyət daha çox qadınların yaşı ilə əlaqələndirilir.
Diaqnostika:
Kişi sonsuzluğu cütlüklərdə qarşılaşılan ümumi bir problemdir və bunun düzgün diaqnoz edilməsi vacibdir.
- Spеrmogramma (sperma analizi) — spermanın sayı, hərəkətliliyi və morfologiyası (formasının) analiz edilir.
- Hormon testləri — testosteron, FSH, LH və digər hormonların səviyyəsi ölçülür.
- Ultrasəs müayinəsi — varikosel, testislərdə anomaliyalar və digər struktural problemləri yoxlamaq üçün istifadə edilir.
- Genetik testlər — genetik pozğunluqların olub-olmaması barədə məlumat verir.
- İnfeksiya testləri — cinsiyyət orqanları və sidik yolu infeksiyaları ilə bağlı testlər keçirilir.
Müalicə:
Kişi sonsuzluğunun müalicəsi, səbəbinə bağlı olaraq fərqli üsullarla həyata keçirilir.
- Dərmanlar: hormonal balanssızlıq varsa, müalicə üçün hormon tənzimləyici dərmanlar istifadə edilir. Həmçinin infeksiyalar müalicə edilir.
- Cərrahi müdaxilə: varikosel, sperma kanallarının tıxanması və digər anatomik problemlər cərrahi yolla düzəldilə bilər.
Nəticə:
Kişi sonsuzluğu, müxtəlif səbəblərlə əlaqəli ola bilər, lakin müasir tibbin köməyi ilə bu problemin çoxu müalicə edilə bilər. Təsadüfi olaraq qarşılaşılan bir vəziyyət olduğu üçün hər iki tərəfin də yoxlanılması vacibdir. Kişi uşaq sahibi ola bilmədikdə, dəstək, həmçinin psixoloji yardım çox önəmlidir. Uğurlu müalicə ilə bir çox cütlük bu problemi həll edərək, sağlam və xoşbəxt bir ailə sahibi ola bilər.