Hamiləlikdə diabet…

Səbəblər:

• Hamiləlik hormonları (xüsusilə plasentadan ifraz olunan hormonlar) insulinə qarşı müqavimət yaradır.
• Bədən daha çox insulin istehsal etməlidir, amma bəzən bu kifayət etmir və nəticədə qanda şəkər yüksəlir.

Risk faktorları:

• Ailədə şəkər xəstəliyi olanlar (xüsusən 1-ci dərəcəli qohumlarda)
• Əvvəlki hamiləlikdə gestasion diabet yaşamış qadınlar
• 30 yaşdan yuxarı hamilə qadınlar
• Artıq çəki və ya obezite
• Əvvəlki doğuşlarda iri körpə (4 kq-dan çox) dünyaya gətirmiş qadınlar
• Policystic over sindromu (PCOS) olan qadınlar

Əlamətlər:

Çox vaxt gestasion diabet heç bir simptom verməyə bilər və yalnız qan testləri zamanı aşkar edilir. Amma bəzən aşağıdakı əlamətlər görünə bilər:

• Güclü susuzluq
• Tez-tez sidiyə çıxma
• Qidalanma sonrası həddindən artıq yorğunluq
• Bulanıq görmə

Riskləri:

Ana üçün:

• Yüksək qan təzyiqi (preeklampsi)
• Keysəriyyə doğuş ehtiyacının artması
• Hamiləlik sonrası 2-ci tip diabet riskinin yüksəlməsi

Körpə üçün:

• Normaldan iri körpə (makrosomiya) — doğuş çətinlikləri yarada bilər
• Erkən doğuş və ya təcili keysəriyyə
• Doğuşdan sonra aşağı qan şəkəri (hipoqlikemiya)
• Gələcəkdə obezite və 2-ci tip diabetə meyllilik

Diaqnoz necə qoyulur?

• Şəkər yüklənmə testi (OGTT – Oral Glucose Tolerance Test) adlanan xüsusi bir testlə diaqnoz qoyulur.
• Hamilənin müəyyən miqdarda şəkər məhlulu içməsi və qan şəkərinin 1-2 saat sonra ölçülməsi yolu ilə aparılır.

Müalicə:

• Diyet dəyişikliyi: şəkəri tənzimləmək üçün xüsusi qidalanma proqramı hazırlanır (az şəkərli, balanslı qidalar).
• Müntəzəm fiziki fəaliyyət: həkimin icazəsi ilə yüngül məşqlər.
• Qan şəkərinin monitorinqi: evdə qanda şəkər səviyyəsi mütəmadi ölçülməlidir.
• Əgər diyet və idman kifayət etməzsə, bəzən insulin inyeksiyası və ya nadir hallarda şəkər dərmanları istifadə edilə bilər.

Doğuşdan sonra nə olur?

• Əksər hallarda, doğuşdan sonra şəkər səviyyəsi normallaşır.
• Amma gələcəkdə 2-ci tip diabet riski yüksək olduğundan qadının mütəmadi olaraq şəkərini yoxlatması tövsiyə edilir.

Qısaca:

Gestasion diabet nəzarət altında saxlanılsa, həm ana, həm də körpə üçün sağlam hamiləlik mümkün olur. Vacib olan — vaxtında diaqnoz, düzgün qidalanma, aktiv həyat tərzi və müntəzəm tibbi nəzarətdir.