Hamiləlikdə əl-ayağın şişməsi…

Şişkinliyin səbəbləri

1. Hormon dəyişiklikləri: hamiləlikdə artan hormonlar, xüsusilə progesteron, bədənin maye saxlama qabiliyyətini artırır. Bu, əl və ayaqlarda şişkinliyə səbəb ola bilər. Hormonların bu təsiri hamiləlik boyunca davam edər və ən çox ikinci və üçüncü trimestrlərdə nəzərə çarpan olur.
2. Böyük uterus: hamiləlik irəlilədikcə böyüyən uterus (uşaqlıq), bədəndəki qan və maye axınına təzyiq göstərir. Bu təzyiq, bədəndəki mayenin aşağı hissələrdə (əl və ayaqlarda) yığılmasına səbəb ola bilər.
3. Maye artımı: hamiləlik zamanı bədən maye saxlanmasını artırır, bu da əl və ayaqlarda şişkinliyə yol açar. Hamilə qadınlarda qan dövranı və limfa dövranı da dəyişir, bu da maye yığılmasına səbəb ola bilər.
4. Daha az hərəkət: hamiləlikdə artan yorğunluq və bəzi fiziki çətinliklər səbəbindən, qadınlar daha az hərəkət etməyə başlaya bilərlər. Uzun müddət oturmaq və ya ayaqların uzun müddət eyni pozisiyada qalması, şişkinliyin artmasına səbəb olur.
5. Əlavə yük: hamiləlikdə ana bədənin əlavə çəkisi, ayaqlar və digər orqanlar üzərində əlavə yük yaradır. Bu da qan dövranını və maye axınını təsir edərək şişkinliyə səbəb ola bilər.

Əl və ayaqlarda şişkinlik: nə zaman narahat olmalı?

Əl və ayaqlarda şişlik ümumiyyətlə normaldır, amma aşağıdakı vəziyyətlərdə dərhal həkimə müraciət etmək vacibdir:

1. Əlavə xəstəliklər və ağırlıqlar: əgər şişlik qəflətən baş verirsə və ya xüsusilə üz və göz ətrafında da müşahidə olunursa, bu hamiləlik təzyiqi (preeklampsi) və ya digər ürək-damar xəstəliklərinin əlaməti ola bilər.
2. Şiddətli şişkinlik və ağrı: əgər şişkinliklə yanaşı ağrı, qızartı və ya isti hissiyat yaranarsa, bu, qan dövranı və ya tromboz problemlərinə işarə edə bilər.
3. Sürətlə artan şişlik: hamiləliyin əvvəlində olan yüngül şişkinlik, zamanla çox sürətlə artarsa, bu, anormal bir vəziyyət ola bilər və dərhal tibbi nəzarət tələb edir.
4. Yuxusuzluq və başgicəllənmə: şişkinliklə yanaşı başgicəllənmə, halsızlıq, görmə pozğunluqları və ya şiddətli baş ağrıları da preeklampsi əlaməti ola bilər.

Şişkinliyin azaldılması üçün tövsiyələr

1. Ayaqları yüksəldin: şişkinliyi azaltmaq üçün gün ərzində bir neçə dəfə ayaqları yuxarı qaldırmaq yaxşı təsir göstərə bilər. Məsələn, yatarkən ayaqlarınızı yastıq üzərində yerləşdirmək, mayenin yuxarı doğru hərəkət etməsinə kömək edir.
2. Gündəlik fiziki aktivlik: hamiləlikdə çox hərəkətsiz qalmaq şişkinliyi artırır. Nəzarət altında, yüngül gəzmək və ya su aerobikası kimi fəaliyyətlər qan dövranını yaxşılaşdıraraq şişkinliyin azalmasına kömək edə bilər.
3. Duzu azaltmaq: hamiləlik dövründə duzlu qidaların azaldılması, bədəndə maye yığılmasının qarşısını alar. Duz, bədəndə su tutuma səbəb olan bir maddədir, buna görə də duzlu qidalardan uzaq durmaq faydalı ola bilər.
4. Sıx paltarlar və ayaqqabılar: ayaq və qol şişkinliyini azaltmaq üçün rahat və sıx olmayan ayaqqabılar və paltarlar geyinmək vacibdir. Həmçinin, çox sıx paltarlar da qan dövranını pozaraq şişkinliyi artıra bilər.
5. İsti hamamdan çəkinin: isti su ilə hamam və ya duşa girməmək məsləhətdir, çünki isti su bədəndəki mayenin daha da yığılmasına səbəb ola bilər.
6. Su içmək: bədənin kifayət qədər su alması, maye balansını qorumağa kömək edir. Bəzən, bədənin çox maye saxlamasının səbəbi suyun az alınması ola bilər.

Nəticə:

Hamiləlikdə əl və ayaqlarda şişkinlik, bədənin təbii dəyişikliklərindən biridir və əksər hallarda təhlükəsizdir. Ancaq şişkinliyin səbəblərini anlamaq və daha narahat edici əlamətləri izləmək vacibdir. Hamilə qadınlar, hər hansı bir narahatlıq hiss edərsə və ya şişkinlik daha çox və ya şiddətli olarsa, dərhal həkimlərinə müraciət etməlidirlər. Həkim müayinəsi ilə vəziyyətin normal olduğu və ya əlavə bir tibbi müdaxilə lazım olduğu müəyyən edilə bilər.