Matka sallanması əməliyyatı
Matka sallanması əməliyyatı haqqında
Matka sallanması, ya da tibbi dil ilə desək, uterus prolapsusu qadınlarda uşaqlıq orqanının normal yerindən sallanması və ya aşağıya enməsi ilə əlaqədar olan bir vəziyyətdir. Bu vəziyyət adətən yaşlanma, doğumlar, ağır fiziki yüklənmə və ya hormonal dəyişikliklər nəticəsində meydana gəlir. Qadınlarda matka sallanması əməliyyatı, bu vəziyyətin müalicəsi üçün istifadə edilən bir cərrahi prosedurdur.
Matka sallanmasının səbəbləri
Matka sallanması, uşaqlıq orqanının aşağıya doğru hərəkət etməsi ilə nəticələnən bir vəziyyətdir. Bunun bir çox səbəbi ola bilər:
- Yaşlanma: ən çox 50 yaş üstü qadınlarda rast gəlinir. Yaşla əlaqədar olaraq bağlar və əzələlər zəifləyir, bu da uşaqlığın yerində qalmasını çətinləşdirir.
- Çoxsaylı doğumlar: çox doğum edən qadınlarda uşaqlığın yerləşdiyi bölgədəki əzələlər və bağlar zamanla zəifləyir, bu da uşaqlığın sallanmasına səbəb ola bilər.
- Ağır fiziki iş və ya bədən çəkisi: ağır yüklər daşımaq və ya obezite (çox çəki) uşaqlıq orqanının sallanmasına səbəb ola bilər.
- Hormon dəyişiklikləri: menopoz dövrü ilə əlaqədar estrogen səviyyəsinin azalması, bağların və əzələlərin zəifləməsinə gətirib çıxara bilər.
- Genetik faktorlar: bəzi qadınlarda genetik meyl də bu vəziyyətin inkişafına təsir edə bilər.
Matka sallanmasının əlamətləri
Uşaqlıq sallanması, qadınlarda bir sıra əlamətlərlə özünü göstərə bilər:
- Aşağı qarın bölgəsində şişkinlik və ya ağırlıq hissi.
- Sidik qaçırma, xüsusilə öskürərkən və ya gülərkən.
- Cinsi əlaqədə ağrı və ya narahatlıq.
- Çətinliklə gəzinti və ya uzun müddət oturmaq.
- Vaginal çıxıntı (uşaqlıq orqanının vaginadan görünməsi).
- Bel və ya qarın ağrıları.
Matka sallanması əməliyyatı
Uşaqlıq sallanmasının müalicəsi adətən konservativ üsullarla, məsələn, fiziki terapiya, pelvik əzələlərin gücləndirilməsi üçün məşqlər (Kegel məşqləri) və ya pessar (uşaqlığın yerində qalmasını təmin edən cihaz) ilə həyata keçirilə bilər. Lakin bu üsullar kifayət etmədikdə, matka sallanması əməliyyatı tələb oluna bilər.
Əməliyyatın məqsədi, uşaqlığı əvvəlki yerində bərpa etmək, normal anatomik quruluşu təmin etmək və qadının həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırmaqdır. Əməliyyatlar adətən aşağıdakı şəkildə aparılır:
- Abdominal histerektomiya (açıq cərrahi əməliyyat): bu əməliyyatda, qarın kəsilərək uşaqlıq alınır və ya yerində bərpa edilir.
- Vaginal histerektomiya: bu əməliyyatda uşaqlıq vaginadan çıxarılır və ya düzəldilir. Bu üsul daha az invazivdir və bərpa müddəti daha qısa ola bilər.
- Laparoskopik (minimal invaziv) əməliyyat: bu üsulda, kiçik kəsiklər açılır və kameralı cihaz vasitəsilə əməliyyat həyata keçirilir. Bu, daha sürətli bərpa və daha az ağrı təmin edir.
Əməliyyatın növü, xəstənin vəziyyətinə, uşaqlıq sallanmasının dərəcəsinə və digər faktorlar nəzərə alınaraq həkim tərəfindən müəyyən edilir.
Əməliyyatdan sonra bərpa
Matka sallanması əməliyyatı sonrasında bərpa müddəti, əməliyyatın növünə və xəstənin ümumi sağlamlıq vəziyyətinə bağlı olaraq dəyişə bilər. Əksər qadınlar əməliyyatdan sonra bir neçə gün ərzində xəstəxanada qalır və sonra evdə bərpa prosesi başlayır.
Bərpa prosesində aşağıdakı addımlar mühümdür:
- Fiziki fəaliyyətin məhdudlaşdırılması: əməliyyatdan sonra müəyyən bir müddət ağır fiziki işlərdən və cinsi əlaqədən çəkinmək lazımdır.
- Dərmanlar: həkim tərəfindən ağrıları yüngülləşdirmək üçün dərmanlar və ya antibiotiklər təyin edilə bilər.
- Pelvik məşqlər: bərpa prosesini sürətləndirmək üçün pelvik əzələlərin gücləndirilməsi və elastikliyinin artırılması məqsədilə məşqlər tətbiq oluna bilər.
Risklər və komplikasiyalar
Hər cərrahi əməliyyatda olduğu kimi, matka sallanması əməliyyatının da müəyyən riskləri vardır:
- İnfeksiya riski.
- Qanama.
- Uşaqlığın tamamilə çıxarılması (histerektomiya) halında hormon balansının dəyişməsi.
- Uşaqlıq orqanının düzgün yerinə qoyulmaması.
- Cinsi funksiyanın dəyişməsi.
Nəticə:
Matka sallanması əməliyyatı, qadınların həyat keyfiyyətini artıran və onların gündəlik həyatını asanlaşdıran bir prosedurdur. Lakin, bu əməliyyatdan əvvəl, qadının vəziyyəti və əməliyyatın məqsədi diqqətlə qiymətləndirilməli və həkim ilə müzakirə edilməlidir.